Geachte burgemeester en schepenen,
Geachte fractievoorzitters en collega-raadsleden,
Als master in het milieumanagement ligt het klimaat mij nauw aan het hart. Gelet op mijn vorige job als klimaatadviseur zal ik mij niet uitspreken over het afgelopen en het lopende beleid. Maar mijn expertise kan een steentje bijdragen aan sterker lokaal klimaatbeleid. Dit aangezien de klimaatcijfers voor zowel Vlaanderen als Sint-Niklaas niet op schema zijn om de Europese doelstellingen te halen. Zo daalde de uitstoot in Vlaanderen tussen 2011 en 2017 van 78,3 Mton naar 75,5 Mton (bron: www.milieurapport.be ). In dezelfde periode daalde de uitstoot in Sint-Niklaas van 350.821 naar 332.120 ton CO2 equivalenten (bron:www.burgemeestersconvenant.be). Er kan eindeloos gediscussieerd worden over welke parameter het best gebruikt wordt, maar de onderliggende conclusie is dat beide dalingen onder de Europese doelstellingen voor 2020 zijn. Ook het halen van de klimaatdoelstellingen van 2030 worden een huzarenstuk.
We hebben dus meer klimaatactie nodig. En er mag gezegd worden dat het stadsbestuur hierin investeert de komende jaren. Zo worden er miljoenen gereserveerd om haar eigen patrimonium energiezuinig te maken. Dit is goed, maar de uitstoot van de stadsdiensten, inclusief hun mobiliteit, is maar goed voor ongeveer 1,5 % van de uitstoot op het grondgebied van Sint-Niklaas. 41 % van de CO2-uitstoot is toe te wijzen aan het particulier en commercieel vervoer. De uitstoot van huizen is goed voor 27 %. En ook hier gebeuren initiatieven zoals de renovatie van de Elisabethwijk, gratis energieadvies aan huis en stedelijke subsidies ... In deze sector is er sprake van een CO2-daling de afgelopen jaren, maar dit is niet van die aard dat we op koers zijn om de doelstellingen voor 2020 of 2030 te halen. Dit aangezien het kernprobleem bij huizen blijft: namelijk het verwarmen op fossiele brandstof zoals gas. De technologie om over te schakelen van gas naar een warmtepomp staat reeds op punt, maar vele burgers schrikken van het kostenplaatje van deze ingreep.
Om burgers te overtuigen deze omschakeling toch te doen, geeft de overheid subsidies. Voor onze regio is dit INTERGEM. Toch is hier sprake van een afremmende situatie: een burger moet eerst 466 EUR betalen aan INTERGEM om zijn gas af te sluiten, waarna dezelfde burger later een subsidie krijgt van hetzelfde INTERGEM als hij een warmtepomp koopt. Deze rare kronkel zorgt voor een onnodige financiële drempel, terwijl verbouwers het zeker in het begin niet breed hebben. We lopen als samenleving het risico dat we verbouwers onnodig afschrikken, waardoor verbouwers kosten willen vermijden en men blijft opteren voor gas. Met jarenlange uitstoot als gevolg.
Aangezien de stad Sint-Niklaas mede-eigenaar is van INTERGEM, kan ze een standpunt innemen om deze anomalie recht te zetten. Zo vroeg ik tijdens een tussenkomst op de gemeenteraad van 25 oktober 2019, dat de vertegenwoordigers van onze stad bij INTERGEM deze situatie konden aankaarten bij het punt omtrent de jaarrekening. De vertegenwoordigers konden dit uiteraard niet doen, omdat ze geen mandaat van de gemeenteraad of van het collegebestuur hadden. Daarom volgend voorstel van besluit:
“In het kader van het klimaatbeleid vraagt de gemeenteraad van Sint-Niklaas aan INTERGEM om de kosten voor het afsluiten van gas in het kader van klimaatingrepen bij woningen van burgers op haar grondgebied, kosteloos te maken.”
Dit aangezien ...
.... het in lijn ligt met het lokale klimaatbeleid en het Burgemeestersconvenant;
... het geen impact heeft op de begroting van het stadsbestuur;
.... de oproep naar INTERGEM ruim geformuleerd is. Het staat INTERGEM vrij om de kosten voor de gasafkoppeling af te trekken van de huidige klimaatpremie voor een warmtepomp of net voor een voluntaristisch beleid te kiezen en de andere premies of subsidies niet te verlagen. Er is ook geen onmogelijke deadline bij;
... de timing van eind januari zorgt ervoor dat ook de andere aangesloten gemeenten bij INTERGEM, de tijd hebben om dit dossier te bekijken en om zich hieraan aan te sluiten;
... klimaat een complex probleem is dat enkel opgelost kan worden door in alle domeinen met alle actoren samen te werken. Deze vraag is dus een uitgestoken hand naar de meerderheid In het belang van de volgende generaties.