Geachte raadsleden,
Ongeacht onze afkomst, ons geloof of seksuele oriëntering,… hier in onze stad en het Waasland lopen allen rond in de dikke Wase klei. Het hangt niet alleen aan iedereen zijn schoenzolen, we dragen de klei zelf het mee in onze aard. We zagen soms wel over onze stad, maar van binnen zijn we diep verankerd in onze grond.
En deze typische kleigrond heeft ons veel opgebracht: denk maar aan de florerende steenbakkerijen in Stekene, Steendorp, maar ook SVK in Sint-Niklaas. Als gepassioneerde geschiedenisliefhebber pleitte ik daarom op de gemeenteraad van 25 mei 2020, om de bestaande kleibaggeraar te bewaren in het kader van het masterplan voor de terreinen van SVK. Daarnaast vroeg ik om de nodige impulsen te geven aan het wetenschappelijk onderzoek naar de economische en sociale impact van het kleiwinnen en om deze informatie te ontsluiten.
Tot mijn opluchting verzekerde de schepen op deze gemeenteraad dat er rekening gehouden zou worden met het erfgoed in het masterplan.
Echter, aangezien mijn interpellatie reeds enige tijd gepasseerd is zonder nieuws en er ondertussen een nieuwe verbindingsweg aangelegd werd langs de N41, nam ik contact op het de stadsdiensten. Hieruit bleek dat de kleibaggeraar namelijk buiten het masterplan valt en mijn interpellatie van 25 mei 2020 dus wel mondeling beantwoord werd maar vermoedelijk nog niet ter harte genomen kon worden door de diensten of de politieke verantwoordelijken.
Anderzijds bleek dat de kleibaggeraar (of excavateur in de volksmond) die in volle eigendom is van SVK, geen beschermd statuut heeft. De eigenaar zou dus in theorie van de ene op de andere dag kunnen beslissen om de kleibaggeraar af te breken als deze in de weg zou staan. Er is dus dringend nood aan het beschermen van dit industrieel erfgoed. Ook de kennis van de werking, net als het gebrek aan het onderhoud van de kleibaggeraar, dreigt verloren te gaan met de tijd die onverbiddelijk verder loopt. In Stekene tracht men alvast de nodige stappen te zetten om hun kleibaggeraar die in veel slechtere staat is, te bewaren. Deze werkzaamheden werden beloond door een bronzen Publica Award. Daarnaast zet de Heemkundige Kring “d’Euzie vzw” zich in voor ao de baksteennijverheid in het Waasland.
Geachte collega’s. Iedere keer een streek haar typerend patrimonium verwaarloost of afbreekt, verdwijnt een stuk van haar geschiedenis en streekidentiteit.
Maar omgekeerd geldt ook: iedere keer een streek haar typerend patrimonium koestert en openstelt voor haar inwoners en toeristen, versterkt ze haar wortels in haar geschiedenis. En er zijn mogelijkheden hiervoor: zo leert de geschiedenis dat het bedrijf weldegelijk bereid kan zijn om constructief te kijken of er mogelijkheden zijn om haar industrieel erfgoed te bewaren: zo werd namelijk in 2014 de locomotief De Wase Kleiputter uit 1922 gerestaureerd via de KOKW.
Het restaureren en mogelijk zelf opnieuw in werking stellen van de relatief goed gewaarde kleibaggeraar uit 1957, zou volgens mij een unicum voor het Vlaams industrieel erfgoed zijn.
Het zou een plaats zijn waar Sint-Niklazenaren en bij uitbreiding Waaslanders hun geschiedenis kunnen (her)beleven. Want stadsfierheid wordt niet enkel gerealiseerd door marketing, maar ook door stevige wortels in de geschiedenis.
Vragen voor het stadsbestuur:
• Acht het stadsbestuur het de moeite om de kleibaggeraar tussen de N41 en de Driegaaienstraat van SVK te bewaren en te ontsluiten?
• Indien ja, welke acties plant het stadsbestuur om ons lokaal erfgoed te bewaren, meer concreet: kan een politiek of ambtelijk overleg gehouden worden met de eigenaar in het kader van conservering en ontsluiting van de kleibaggeraar?