Toen in 2020 duidelijk werd wat het 'decreet basisbereikbaarheid' als effect zou hebben in onze stad, was er grote commotie. Die commotie is anno 2021 nog altijd niet gaan liggen, want een groot deel van de bevolking ziet het nog altijd niet zitten dat de stadsbussen zouden verdwijnen.
Eerst was er sprake van dat dit zou gebeuren in 2021, daarna is het verschoven naar januari 2022. Nu wordt het steeds duidelijker dat, omwille van de onduidelijkheid rond de toepassingen, deze datum niet kan gehaald worden. De vraag is dan ook: waar staan we nu in onze vervoerregio? Kunt u, schepen en voorzitter van de vervoerregio ons verduidelijken waar we staan in onze regio met het decreet basisbereikbaarheid?
Het toverwoord dat overal verscheen, was 'vervoer op maat'. We hebben daar nog niet veel van gemerkt moet ik zeggen in de plannen die ons zijn gepresenteerd. En ik beschouw de deelsteps van het Amerikaanse bedrijf Bird niet als “vervoer op maat” voor het merendeel van de busgebruikers.
De reiziger zou voor info over de beste route moeten aankloppen bij de zogenaamde Mobiliteitscentrale. Die zal de huidige belbuscentrale niet alleen vervangen, maar zal ook een grotere taakbedeling krijgen. De Lijn wilde eerst die opdracht van coördinator graag zelf uitvoeren maar in januari haakte de Lijn af. Ze noemde de voorwaarden van het contract 'te duur, te flou en te complex'. Als zelfs de Lijn het zegt!
Vorige maand bevestigde de Vlaamse regering haar keuze voor ViaVan Technologies als operator van de Mobiliteitscentrale. Het Amerikaans/Duitse ViaVan zet zich in de markt als concurrent van taxi-app Uber. De busgebruiker zou dus gestuurd worden door een Amerikaans privébedrijf met als enig doel: winstmaximalisatie. Terwijl overal in Europa geprivatiseerd openbaar vervoer terug naar de overheid gaat, maken we hier nog een achterhaalde beweging.
Er waren procedureproblemen, waardoor de geplande startdatum van 1 januari 2022 in het water viel. De vakbonden zijn terecht niet te spreken over de liberalisering van het vervoer op maat. 'Het is zeer vreemd dat een groot bedrijf geld krijgt dat eigenlijk bedoeld is voor openbaar vervoer met een krappe financiering', zegt Stan Reusen van het socialistische ACOD. Er wordt ook gevreesd voor de dienstverlening. Het verhaal van flexibele mobiliteit en het combineren van fietsen, deelsteps en bussen klinkt misschien goed, maar is niet voor iedereen weggelegd. Of zoals “onze Jos” zei: “met een rollator geraak je niet op een deelstep”.
Wanneer gaat nu alles van start? De minister kan of wil niet meer zeggen wanneer. Verschillende actoren houden rekening met het rekeningrijdenscenario, waarbij basisbereikbaarheid op de lange baan wordt geschoven.
Steeds meer mensen en organisaties komen in verzet: de TreinTramBusgebruikers zijn niet te spreken over de plannen en Greenpeace organiseerde vorige zaterdag in Gent een actie tegen het schrappen van heel wat lijnen en bushaltes. Onze petitieactie tegen het afschaffen van de stadsbussen en de 83 haltes in Sint-Niklaas loopt nog steeds. We zitten nu al boven de 2.600 handtekeningen en zolang het nodig is, zetten we onze actie verder.
Maar de huidige situatie zorgt voor onzekerheid bij de gebruikers: tot wanneer gaan de stadsbussen blijven rijden? Die bussen zijn eigenlijk aan vervanging toe. Gaan die nu al vervangen worden door nieuwe bussen of gaat men die blijven oplappen? Wanneer gaan de nieuwe dienstregelingen bekend zijn? De zogenaamde Hoppinpunten, waarvoor minister Peeters meer dan 100 miljoen EUR veil heeft, moeten vlot en betrouwbaar overstappen faciliteren. Hoever staat het daarmee? Komt er eindelijk één reisplanner van deur tot deur voor alle vervoersmodi, met aankomstgarantie? Zal de realtime-informatie aan de haltes betrouwbaar zijn, ongeacht welke vervoersbedrijven die haltes bedienen? Blijft het eenheidstarief van De Lijn ook in de toekomst bestaan of zullen de reizigers met een wirwar aan verschillende tarieven geconfronteerd worden? Of nog erger: gaan reizigers voor een slechter aanbod dan vandaag in de toekomst meer moeten betalen? Hoe zit het daarmee in onze regio? Er kan geen sprake van zijn dat de basisbereikbaarheid midden in een schooljaar ingevoerd wordt, zeggen de TTB-gebruikers. Dat zou veel te veel ouders en scholieren in de problemen brengen. Dus is de vroegst haalbare datum is 1 juli 2023.
Kortom: wij vragen aan u als voorzitter van de vervoerregio om hierin duidelijkheid te scheppen.
Wij vragen u ook om aan de Lijn en de Minister duidelijk te maken dat de busgebruikers in onze stad niet zitten te wachten op de doorvoering van dit decreet zoals het nu loopt. Laten we hetzelfde doen als met het rekeningrijden en de zaak afvoeren en de stadsbussen verder laten rijden.