In De Standaard van 11 juni verscheen een onthutsend bericht over de PFOS-vervuiling, tot zelfs in Sint-Niklaas. "Door die verstrengde norm toe te passen op metingen uit 2018 en 2019 stelde de universiteit vast dat in dat laatste jaar 94 procent van de volwassenen in een straal van vijftien kilometer rondom 3M, en zelfs honderd procent van de kinderen, de consumptienorm overschrijdt zodra ze minstens twee eieren per week eten van kippen uit de eigen tuin." Buiten die straal werden geen onderzoeken gedaan en is dus nog niet geweten hoe de toestand daar is. Thomas Goorden, de man die de zaak naar boven bracht, spreekt over een crisis die wellicht groter is dan de dioxinecrisis. Het lijkt ons dan ook belangrijk dat we dit op een zeer ernstige manier aanpakken, ook in Sint-Niklaas.
Voor de PVDA zijn er alvast vier zaken belangrijk:
1. Deze zaak mag niet onderschat of geminimaliseerd worden. De waarheid moet naar boven komen
2. De bevolking moet ten volle en grondig worden geïnformeerd
3. De volksgezondheid moet voor alles voorop staan
4. De vervuiler moet betalen en medeplichtigen moeten gesanctioneerd worden.
Het stadsbestuur heeft twee initiatieven genomen waar wij achterstaan:
- er mag geen PFOS-vervuilde grond gestort worden in de putten van SVK, noch elders in de stad.
- er worden overal in de stad stalen genomen van de grond om de vervuiling in kaart te brengen.
Een goed begin. Maar het lijkt ons belangrijk om verder te gaan en meer initiatieven te nemen want er leeft heel wat ongerustheid bij de bevolking.
Eerst en vooral hebben wij vragen ivm. de onderzoeken: waar worden er stalen genomen? Is dat enkel van de grond of ook van eieren en groenten? Kunnen inwoners, landbouwers, scholen of verenigingen aanvragen doen om stalen te nemen? Er wordt ook gesproken over gevaren voor kinderen om te spelen in zandbakken. Worden daar ook stalen van genomen?
En wat als blijkt dat er inderdaad een probleem is op vlak van vervuiling. Gaan mensen dan vergoed worden voor het verlies dat ze lijden? Gaat het stadsbestuur juridische stappen nemen om de vervuiler te laten betalen in deze kwestie? Zijn er op dit vlak al stappen genomen om informatie in te winnen hoe dit het best kan gebeuren?
Wordt er contact opgenomen met alle getroffen buurgemeenten om gezamenlijke initiatieven te nemen?
Heel wat mensen zijn ongerust en vragen mij of ze nu verder van de eieren van hun kippen mogen blijven eten. De onderzoekers van de UA raden aan om geen eieren te eten binnen een straal van 15 km van 3M. Gaat het stadsbestuur deze aanbeveling ook ondersteunen en dit bekend maken naar de bevolking? Het lijkt me belangrijk dat de inwoners van de stad snel duidelijkheid krijgen. Het voorzorgprincipe lijkt ons hier helemaal op zijn plaats.
Professor Tytgat raadt ook aan om bloedstalen te laten nemen, ook in de steden en gemeenten die +/-15 km van 3M liggen, zoals Sint-Niklaas . Welke initiatieven gaat de stad op dit vlak nemen? Dit lijkt ons een zeer belangrijk gegeven om de ernst van de vervuiling in kaart te brengen. Minister Demir stelt voor dat de pas aangestelde opdrachthouder en het Agentschap Zorg en Gezondheid in samenwerking met de lokale besturen moeten werken aan een grootschalig bloedonderzoek. Wat is de stand van zaken voor Sint-Niklaas? Welke acties zijn er al ondernomen? Kan er al niet gestart worden met bloedafnames en bloedonderzoeken? Wat zijn de volgende stappen en wanneer en bij wie zullen bloedstalen worden genomen?
Het lijkt ons ook belangrijk dat niet alleen contact wordt opgenomen met OVAM in deze zaak, maar vooral met onafhankelijke onderzoekers van de UA en de KUL. Want de geloofwaardigheid van OVAM als bewaker van de milieunormen in Vlaanderen heeft hier een serieuze deuk gekregen. Het minste dat men kan zeggen is dat zij er niks aan gedaan hebben om de ernst van de vervuiling bekend te maken en de regering en de bevolking ten volle te informeren over de graad van vervuiling. Heel wat internationale onderzoeken zijn al jaren bekend en daar is niks mee gedaan.
Wij zouden dan ook willen pleiten om zo snel als mogelijk een hoorzitting te organiseren waarbij experten op verschillende vlakken worden gehoord en waar ook de klokkenluider in dit dossier, Thomas Goorden, wordt gehoord. En dat deze hoorzitting open is voor het publiek en publiek wordt gestreamd. Op die manier kan er meer duidelijkheid komen en kan de bevolking ook antwoorden krijgen op de vele vragen die zij vandaag hebben.
Daarnaast vraagt de PVDA dat het stadsbestuur een actieplan op de lange termijn uitwerkt en ondertussen de bevolking ten volle en grondig informeert.