2022_GR_00253 - Economie: wijzigingen subsidiereglement kernversterkende premies: goedkeuring

Op 26 augustus 2022 keurde de gemeenteraad de herziening van het subsidiereglement kernversterkende premies goed, als één van de actiepunten uit het kernversterkend economisch beleidsplan.
Het kernversterkende premiestelsel ging van kracht in juli 2017 onder de vorm van vijf mogelijke premies:
- renovatiepremies (tot 10.000 EUR) om herontwikkeling en renovatie (binnen- en buitenkant) van panden in het focusgebied aan te moedigen bij nieuwe en bestaande ondernemers;
- starterspremies (tot 5.000 EUR) om nieuwe ondernemers aan te moedigen te starten binnen het focusgebied. De premie verlaagt het startersrisico en is belangrijk om competitief te zijn ten opzichte van andere steden en gemeenten;
- verhuispremies (tot 5.000 EUR) om bestaande ondernemers van buiten het focusgebied aan te moedigen om zich binnen het focusgebied te vestigen;
- herbestemmingspremies (tot 10.000 EUR) om eigenaars van panden buiten het focusgebied aan te moedigen hun panden te herbestemmen naar kwalitatieve bewoning (indien mogelijk) of vrije beroepen-functie;
- premie 'wonen/werken boven winkels' (tot 5.000 EUR) om bewoning of ondernemende activiteit op de bovenverdieping aan te moedigen en zo het idee van de ondernemende kern te ondersteunen.

Evaluatie: vijf jaar na de invoering werd het premiestelsel geëvalueerd voor de periode 1 juli 2017 tot en met 1 september 2022:
- De stad ontving 221 premieaanvragen, waarvan er 157 goedgekeurd werden. 54 aanvragen werden geweigerd, onder andere omdat de zaak bijvoorbeeld niet in het focusgebied ligt of omdat de werken al zijn uitgevoerd bij aanvraag. Tien dossiers zijn momenteel in voorbereidende fase, omwille van ontbrekende info of verder onderzoek.
- Na de invoeringsperiode en rekening houdend met een lagere investeringsbereidheid in 2020-2021 is het jaarlijks aantal aanvragen in kernversterkende premies min of meer stabiel: in 2017 waren er 16 aanvragen, in 2018 waren dat 41 aanvragen, in 2019 ging het om 32 aanvragen, in 2020 werden 57 aanvragen ingediend, in 2021 ging het om 38 aanvragen en in 2022 werden er voorlopig 37 aanvragen ingediend.
- Van de 157 toegekende premies waren er:
1. 66 renovatiepremies, goed voor een bedrag van 323.810 EUR;
2. 61 starterspremies, goed voor een bedrag van 211.456 EUR;
3. 11 herbestemmingspremies, goed voor een bedrag van 72.000 EUR;
4. 14 premies wonen/werken boven winkels, goed voor een bedrag van 52.330 EUR;
5. 5 verhuispremies, goed voor een bedrag van 25.000 EUR.
Van de 684.596 EUR toegekende premies werd 407.114 EUR toegekend aan ondernemers die hun eerste zaak starten in de stad. Dat maakt dat 60 % van de kernversterkende premies naar nieuwe ondernemers gaat die een eerste zaak openen in Sint-Niklaas.

Op basis van deze cijfers kan gesteld worden dat het premiestelsel, voornamelijk dan de starterspremies en renovatiepremies, wel degelijk ondernemers aanmoedigt om een zaak te starten op de gewenste locaties en om panden in het focusgebied te renoveren. De stad acht het prioritair om te blijven investeren in kernversterkende premies en deze uit te breiden naar de kernen van de deelgemeenten.
De kernversterkende premies zijn voorzien tot en met 2025. Vanaf november 2022 kan er bovendien met betrekking tot de renovatiepremie opnieuw beroep gedaan worden op financiële steun van Vlaanderen.
Het reglement wordt bijgestuurd om nog beter aan te sluiten bij de ambities voor een bedrijvige, ondernemende stadskern en levendige kernen van de deelgemeenten.

Op basis van de aanvragen die de afgelopen jaar werden ontvangen en de tussentijdse evaluaties, worden e een aantal wijzigingen aan het subsidiereglement voorgesteld:
1) De starterspremie wordt beoordeeld op basis van dertien beoordelingscriteria. De starterspremie is bedoeld als steuntje in de rug voor nieuwe ondernemingen, maar tot op heden werd elke starter over dezelfde kam geschoren qua startersbudget waarop hij kan rekenen, met als enige factor de huur- of aankoopprijs van het pand.
De nood aan een complementair businessmodel werd reeds naar voor geschoven in de laatste aanpassing van het reglement. Kernversterkende premies worden niet toegekend aan zaken die volgens de strategische toekomstvisie van de stad voor handel en ondernemerschap in de stadskern niet passen in het profiel of de gewenste ondernemers- en belevingsmix van het focusgebied. Het college van burgemeester en schepenen wordt de bevoegdheid toegekend om hierover te oordelen en de premie-aanvraag te weigeren indien de handels-, horeca- of dienstverleningszaak niet complementair, publiekstrekkend of versterkend blijkt te zijn. Om hierover te oordelen, worden dertien specifieke beoordelingscriteria vastgelegd. Elke starterspremie die ontvankelijk is verklaard, wordt door twee deskundigen economie objectief beoordeeld op basis van het verplichte startersgesprek en bijkomende info gegeven door de ondernemer. De beoordelingscriteria vallen binnen drie categorieën: passend binnen de gewenste ondernemers- en belevingsmix in de kern, ruimtelijke aspecten en engagement ten opzichte van handelskernversterkende activiteiten van stad Sint-Niklaas.
Op deze manier moedigen we voorgestelde concepten aan die het publiekstrekkend karakter, de kwaliteit, de doelgroep, de aantrekkingskracht, de innovatie, de creativiteit, de klantenbeleving, de financiële duurzaamheid... hoog in het vaandel dragen.
De starterspremie varieert op basis van bovenstaande beoordelingscriteria van 0 EUR tot 15.000 EUR voor ondernemers in de stadskern en van 0 EUR tot 5.000 EUR voor ondernemers in de deelgemeenten.
2) De renovatiepremie wordt een duurzame renovatiepremie die ondernemers stimuleert hun handelspanden op een duurzame en klimaatbestendige wijze te renoveren. Interieurelementen, eigen aan de bedrijfsvoering en niet aan het pand, zoals schilderwerken, pleisterwerken, vaste installaties zoals toonbanken... komen niet langer in aanmerking voor een renovatiepremie. De renovatiepremie wordt uitgebreid en kan bestaan uit (cumulatie mogelijk tot het maximum bedrag van 10.000 EUR):
- gevelverfraaiing: werkzaamheden die de publiek zichtbare gevel(s) verfraaien;
- vergroening: werkzaamheden die inzetten op groengevels, groendaken en andere vormen van vergroening die inzetten op een verbeterde thermische en akoestische isolatie en natuurlijke luchtzuivering;
- zuinig energieverbruik: werkzaamheden die het energieverbruik terugdringen of het gebruik van fossiele energiebronnen afbouwen: zonnepanelen, nieuwe hoogrendementsbeglazing, nieuw raamwerk, duurzame verwarming, ledverlichting;
- optimaliseren indeling: aanpassingswerken die nodig zijn om beter handel te drijven, namelijk panden vergroten door samenvoeging, verkleinen door opsplitsing of een uitbreiding, inbreiding of een andere geschikte indeling van het huidige pand mogelijk maken;
- verweving met andere functies, gericht op het invullen van de niet-commerciële ruimtes in de verdiepingen boven handelspanden. Mengfuncties in het kader van zuinig ruimtegebruik worden aangemoedigd.
3) Er worden bijkomende vereisten opgelegd voor het ontvangen van kernversterkende premies: in de periode van vijf jaar na de uitbetaling van de premie moet er een uitbating zijn van ten minste vier dagen per week, met een minimum gemiddelde van zeven uur per dag. Voor horeca kan een afwijking verkregen worden voor het gemiddeld aantal openingsuren. Indien de zaak enkel op afspraak open is, kan er geen premie verkregen worden.
De kernversterkende premies worden in geen geval toegekend aan:
1. handelszaken waarbij de commerciële ruimte enkel aangewend wordt om goederen of diensten te etaleren;
2. (kantoor)functies zonder voor publiek vrij toegankelijke ruimte, zijnde een effectieve verkoopsruimte en/of co-workingruimte waarin verschillende gebruikers ruimte delen;
3. nachtwinkels, club-vzw’s, Shisha-bars;
4. private bureaus voor telecommunicatie;
5. automatenshops;
6. kansspelinrichtingen;
7. seks- of nachtclubs, erotische diensten;
8. lunaparken;
9. import/exportzaken, bazaars, fail-/stockverkoop;
10. horecazaken die meer dan 50 % van hun omzet halen uit eten/drinken dat wordt afgehaald of bezorgd. Bij een gemengde activiteit is de ingeschreven hoofdactiviteit in de Kruispuntbank doorslaggevend;
11. handelsgehelen: een geheel van kleinhandelszaken die zich al dan niet in afzonderlijke gebouwen bevinden en waarvan al dan niet eenzelfde persoon de promotor, de eigenaar of de uitbater is, die zich samen op eenzelfde plaats bevinden en die vanwege rechtswege of feitelijk met elkaar verbonden zijn, in het bijzonder op financieel, commercieel of materiaal vlak of die het voorwerp zijn van een procedure in gezamenlijk overleg op het gebied van de omgevingsvergunning;
12. ondernemers die eerder een premie verkregen via dit reglement en zich niet aan de voorwaarden ervan gehouden hebben;
13. panden gelegen binnen de grenzen van een goedgekeurd onteigeningsplan.
4) De premie ‘verweving met andere functies’ die onderdeel uitmaakt van de duurzame renovatiepremie, met als doel het instapklaar zetten van de bovenliggende verdieping voor een verweven functie, wordt pas verleend indien de verweven functie effectief in gebruik is genomen, na bewijs van bijvoorbeeld verhuur van het bovenliggend appartement of inschrijving van een aparte vestigingsplaats van een nieuwe bovenliggende onderneming. Enkel bouwkundige werken & nutsvoorzieningswerken komen in aanmerking hiervoor. Verfraaiingswerken binnenin het pand komen niet in aanmerking.
5) Wanneer sprake is van een samenvoeging van twee of meer panden, worden de samen te voegen panden beschouwd als één pand en komen bijgevolg in aanmerking voor één subsidie. Per kadastraal perceelnummer wordt maximum één van elke premies toegekend.
6) Toekennen van premies ten bevordering van kernversterking in de deelgemeenten: de kernen van de deelgemeenten zijn ruimtelijk afgebakend, zoals omschreven in het Kernversterkend economisch beleidsplan, goedgekeurd door de gemeenteraad van 26 augustus 2022. Binnen deze kernen wordt een levendige dynamiek gecreëerd en een gezonde functionele mix van publieke en private voorzieningen nagestreefd. De kracht van centra in deelgemeenten is de nabijheid en het gemak voor de consument. Een verarming van het aanbod heeft een negatief effect op het sociale weefsel en zal mensen dwingen om zich met de wagen te verplaatsen voor basisvoorzieningen. Vanaf heden kunnen ondernemers en pandeigenaars in de afgebakende kernen van de deelgemeenten beroep doen op een starterspremie (maximum 5.000 EUR), duurzame renovatiepremie (maximum 5.000 EUR) en herbestemmingspremie (maximum 2.500 EUR).

Decreet lokaal bestuur, artikelen 40 en 41.