2023_GR_00056 - Gemeentebelastingen: gemeentebelasting op het niet heraanplanten van gevelde of gerooide bomen: goedkeuring

Het stadsbestuur vindt het belangrijk dat voor bomen die worden geveld of gerooid om welke reden dan ook, een heraanplant gebeurt. Bomen leveren immers een belangrijke bijdrage aan een aantrekkelijke beeldkwaliteit van de omgeving. Bovendien zuiveren ze de lucht, temperen ze de effecten van de klimaatopwarming op lokaal niveau en zorgen ze voor een grotere natuurlijke biodiversiteit. Op het openbaar domein levert de stad reeds geruime tijd de nodige inspanningen om het bomenbestand te vergroten. Echter wordt regelmatig vastgesteld dat ook op privédomein bomen worden/werden gerooid of geveld, maar niet werden heraangeplant.
Het voorliggende belastingreglement biedt de mogelijkheid om de niet-heraanplant van gevelde of gerooide bomen gedurende maximum vier jaar te belasten. Daarbij wordt gekozen voor een getrapt tarief waarbij het eerste jaar na de opname op de belastinglijst 125 EUR per boom moet betaald worden, het tweede jaar 250 EUR, het derde jaar 500 EUR, en tot slot het vierde jaar 1.000 EUR. Na vier jaar wordt de betrokkene automatisch geschrapt van de belastinglijst, ongeacht of de heraanplant gebeurd is of niet. De belasting geldt enkel voor het niet heraanplanten van bomen waarvan voor het vellen ervan een omgevingsvergunning nodig is. Dus voor gevelde bomen in een straal van 15 m rond de eigen woning zal in de meeste gevallen geen belastingplicht gelden voor het niet-heraanplanten van deze bomen.
Wie zelf een heraanplant voorziet, is niet belastingplichtig. Mocht dit niet gebeurd zijn, voorziet het reglement voldoende tijd zodat iemand die van de stad een verzoek krijgt om een bewijs van heraanplant aan te leveren nog steeds een volledig plantseizoen de tijd krijgt om de boom alsnog heraan te planten vooraleer men op de belastinglijst terechtkomt.
Alle houders van een vergunning waar het vellen van bomen in vervat zit, krijgen na drie jaar een verzoek om een bewijs van heraanplant aan te leveren. Mocht de heraanplant nog niet gebeurd zijn, krijgen deze vergunningshouders de kans om de boom alsnog te heraanplanten vóór het einde van het eerstvolgende volledige plantseizoen, vooraleer men op de belastinglijst opgenomen wordt.
Er worden een aantal vrijstellingen voorzien in specifieke situaties. Zo worden onder meer vrijgesteld:
- voor bomen die geveld worden in het kader van de uitvoering van een omgevingsvergunning voor bouwwerken, inclusief de bijhorende tuinaanleg, geldt een vrijstelling van drie jaar. Deze vrijstelling start vanaf het moment dat de omgevingsvergunning kan uitgevoerd worden (vijfendertig dagen na het verlenen van een omgevingsvergunning door het college, of onmiddellijk na het verlenen van de vergunning door de deputatie) en dus niet wanneer de boom geveld wordt en ook niet wanneer de vergunning effectief uitgevoerd wordt (de stad heeft meestal geen zicht op het begin van effectieve uitvoering, de uitvoerder moet dit niet melden aan de stad). De termijn wordt wél automatisch verlengd zolang er een procedure bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen loopt;
- daarnaast wordt er ook een vrijstelling toegevoegd wanneer het niet (tijdig) heraanplanten het gevolg is van overmacht te wijten aan redenen buiten de wil van de belastingplichtige. Deze vrijstelling wordt geval per geval toegekend door middel van een gemotiveerde beslissing van het college van burgemeester en schepenen.
Tevens is expliciet voorzien dat de termijnen na het verlopen van de vrijstelling starten in jaar één (dus vanaf 125 EUR).
Door de invoering van het belastingreglement kan verwacht worden dat er sneller en vaker tot heraanplant zal worden overgegaan.
Door de aanstelling van de toezichter klimaat samen met een ondersteunde administratieve kracht in het team is er ook de nodige ruimte om dit reglement op te volgen. Een goede communicatie naar de burger (en een aantal van de eigen diensten) omtrent (de geest van) het reglement is hierbij essentieel. Er zal naast het reglement een makkelijk leesbare infofolder worden aangemaakt met daarin de nodige info omtrent het opzet van het reglement en wat er van de burger verwacht wordt om vrijgesteld te kunnen worden van de belasting.
Volgende werkstroom zal hierbij in acht genomen worden door de diensten:
1. Verzoek om aanleveren van bewijs heraanplant of vaststelling van een niet heraanplant van een recent gevelde of gerooide boom door de dienst vergunnen en toezicht:
- per brief aan betrokken eigenaar van het goed (waarop de boom werd geveld of gerooid);
- ofwel op basis van verleende omgevingsvergunning die het vellen van bomen omvat;
- ofwel op basis van vaststelling dat een gevelde boom niet heraan geplant werd;
- toelichting van het belastingreglement;
- vraag om vóór het einde van het eerste volledige plantseizoen een bewijs te leveren van heraanplant (om vrijgesteld te worden van de belasting);
- mogelijkheid om de eventuele onmogelijkheid tot heraanplant te betwisten (via communicatie met de dienst vergunnen en toezicht). Dit wordt vervolgens voorgelegd aan het college van burgemeester en schepenen;
2. Herinneringsbrief drie maanden voor het verlopen van heraanplantingsperiode:
- aan diegenen die nog geen bewijs van heraanplant aanleverden (met de melding om dit alsnog aan te leveren);
- nog steeds mogelijkheid om de eventuele onmogelijkheid om (tijdig) her aan te planten te betwisten;
3. Opname op de lijst 'te belasten' van diegenen die geen bewijs van heraanplant leverden:
- na 1 mei (één maand na het aflopen van de heraanplantingsperiode, want de belastingplichtige heeft één maand de tijd om het bewijs van heraanplant te leveren);
- door de dienst vergunnen en toezicht;
4. Heffing van de belasting indien geen bewijs van heraanplant geleverd werd:
- jaarlijkse belasting, gedurende maximum vier jaar;
- door de dienst belastingen en facturatie.
De inwerkingtreding van het belastingreglement is voorzien op 1 april 2023, na afloop van het huidige plantseizoen. Enkel bomen die geveld zijn na de inwerkingtreding van het belastingreglement en waar de verplichting geldt te beschikken over een omgevingsvergunning vallen onder de toepassing van het reglement, waardoor er de eerste jaren nauwelijks inkomsten zullen zijn. Ook nadien zullen er naar verwachting weinig inkomsten zijn aangezien men tijd genoeg krijgt om in heraanplant te voorzien vooraleer men daadwerkelijk belast wordt.
Voorbeelden:
- op 16 juni 2024 wordt vastgesteld dat een boom die geveld werd na de inwerkingtreding van dit belastingreglement boom niet heraangeplant werd. Betrokkene krijgt tijd tot 31 maart 2025 om de boom te heraanplanten. Indien uiterlijk op 1 mei 2025 geen bewijs van heraanplant aan de stadsdiensten bezorgd werd zal er 125 EUR per gevelde boom gerekend worden;
- op 5 november 2024 wordt vastgesteld dat een recent gevelde boom niet heraangeplant werd. Betrokkene heeft tijd tot 31 maart 2026 om de boom heraan te planten (immers het eerste volledige plantseizoen is het plantseizoen 2025 - 2026). Indien uiterlijk op 1 mei 2026 geen bewijs van heraanplant aan de stadsdiensten bezorgd werd, zal er 125 EUR per boom aangerekend worden.
Dit reglement werd opgesteld in nauw overleg met de toezichthoudende overheid (het agentschap binnenlands bestuur van de Vlaamse Overheid (afdeling lokale financiën)).

Grondwet, artikelen 41, 162 en 170 § 4.
Decreet lokaal bestuur, artikelen 40 en 41.
Decreet van 30 mei 2008 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillenprocedure van provincie- en gemeentebelastingen.
Bomenbeleidsplan, goedgekeurd door de gemeenteraad in zitting van 23 maart 2018.
Gezamenlijke ondertekening Burgemeestersconvenant 2030 binnen Waasland Klimaatland, goedgekeurd door de gemeenteraad in zitting van 25 mei 2020.
Ondertekening Lokaal Klimaat- en Energiepact 2030, goedgekeurd door de gemeenteraad in zitting van 24 september 2021.
Regionaal Klimaatadaptatieplan Waasland i.k.v.h. Burgemeestersconvenant en Waasland Klimaatland, goedgekeurd door de gemeenteraad in zitting van 21 januari 2022.