Korte openbare beschrijving:
De gemeenteraad neemt de beslissing om een gemeentelijk vrijwilligerskorps op te richten.
Bevoegdheid:
Het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur, art. 40 §1.
Juridische context:
Mededeling van de Vlaamse Regering van 23 mei 2025: conceptnota Vlaanderen burgerlijke weerbaarheidsprogramma 'vrijwilligerskorpsen.
Aanleiding en feitelijke context:
Het Vlaams Regeerakkoord pleit voor een passende omkadering van vrijwilligers in crisissituaties.
In de mededeling van 4 april 2025 over het Vlaams Defensieplan pleit de Vlaamse Regering voor een versterking van de burgerlijke weerbaarheid, samen met de lokale besturen (punt 9). Er wordt een Vlaams burgerlijk weerbaarheidsprogramma aangekondigd waarvan de lokale overheden de coördinatie opnemen. In die context kunnen lokale besturen lokale vrijwilligerskorpsen oprichten die onmiddellijk ingeschakeld kunnen worden in het kader van noodhulpverlening en waar vrijwilligers bijdragen aan het uitvoeren van logistieke, operationele en medische taken in het geval van bijzondere nood.
De conceptnota over het Vlaams burgerlijk weerbaarheidsprogramma van 23 mei 2025 moedigt gemeenten aan om gemeentelijke vrijwilligerskorpsen op te richten om de weerbaarheid en paraatheid bij noodsituaties te versterken. Concreet werkt de Vlaamse Regering in deze nota het vrijwilligerskorpsmodel uit met de intentie het uitbouwen van deze gemeentelijke korpsen mogelijk te maken en structureel te voorzien in ondersteuning voor dit engagement door via lokale besturen in te zetten op vorming, coördinatie, samenhorigheid en burgerzin. Het model ontlast lokale besturen maximaal in noodsituaties. De doelstelling van de vrijwilligerskorpsen is om waardevolle vaardigheden, het engagement en de motivatie van Vlamingen op een gecoördineerde wijze inzetbaar te maken. Gelet op hun decretale rol als 'helper van de Vlaamse overheid' en hun bestaande expertise hierin, wordt de coördinatie en begeleiding van de korpsen opgenomen door Rode-Kruis Vlaanderen. Binnen het model van de vrijwilligerskorpsen ligt de beslissing ov de oprichting van een vrijwilligerskorps bij de gemeente.
Het besluit van de Vlaamse Regering van 18 juli 2025 kent een projectsubsidie toe aan Rode-Kruis Vlaanderen van 1 september 2025 tot 31 augustus 2029 voor de ondersteuning van de gemeentelijke vrijwilligerskorpsen. Deze ondersteuning vertaalt zich naar het aanbieden van opleidingen voor vrijwilligers en het voorzien van een digitale crisistool voor rekrutering, verzekerin, inzet en coördinatie van het gemeentelijk korps.
Vormvereisten/adviezen:
Dit besluit heeft geen specifieke vormvereisten of in te winnen adviezen.
Motivering:
De gemeenteraad erkent het belang van lokale betrokkenheid, solidariteit en burgerzin bij de uitbouw van een veerkrachtige gemeenschap. De oprichting van een gemeentelijk vrijwilligerskorps is een waardevol instrument om de gemeentelijke noodplannen te versterken. Het vrijwilligerskorps kan immers hulp en ondersteuning bieden in geval van lokale crisi- en noodsituaties. De samenwerking met Rode-Kruis Vlaandere, zoals beschreven in het vrijwilligerskorpsmode, garandee zowel juridische bescherming voor de vrijwilligers als efficiëntie en coördinatie van het korps via de digitale crisistool van het Rode Kruis.
De gemeenteraad wil dus actief inzetten op de versterking van de lokale veerkracht bij lokale crisissituaties, het bevorderen van de soli tussen inwoners en van de weerbaarheid van individuen. We willen vrijwilligerswerk ten dienste van de lokale gemeenschap mogelijk maken en we willen nieuwe vrijwilligers mobiliseren. Daarom wenst de gemeenteraad deel te nemen aan een georganiseerd kader voor vrijwilligers bij noodsituaties op basis van het model zoals uiteengezet in de conceptnota aan de Vlaamse Regering van 23 mei 2025 over het Vlaams burg weerbaarheidsprogramma 'vrijwilligerskorpsen'.
Financiële aspecten:
De gemeenteraad neemt akte van de ondersteuning die door de Vlaamse Regering via Rode-Kruis Vlaanderen ter beschikking wordt gestelden gemeentelijke vrijwilligerskorpsen. De Vlaamse financiering dekt kosten voor de applicatie waarin vrijwilligers zich moeten registreren en noodvragen gesteld kunnen worden En voor de aangeduide coördinator van het Rode-Kruis Vlaanderen. Daarnaast dekt deze financiering de kosten voor de EHBO-opleidingen en de jaarlijkse bijscholingen en simulaties van/voor de vrijwillige en dit tot en met de 80ste vrijwillige. Vanaf de 81ste vrijwilliger worden de kosten door het lok bestuur gedragen. Alle geregistreerde vrijwilligers zijn bij inzet tijdens noodsituaties via de applicatie gedekt door de verzekering van Rode-Kruis Vlaanderen, zowel de verzekering 'lichamelijke ongevallen' als die van 'burgerlijke aansprakelijkheid'.
Besluit:
Artikel 1. De gemeenteraad beslist om een gemeentelijk vrijwilligerskorps op te richten.
Artikel 2. De gemeenteraad beslist tot aansluiting van het gemeentelijk vrijwilligerskorps bij het vrijwilligerskorpsmodel zoals beschreven in de conceptnota aan de Vlaamse Regering: Vlaams burgerlijk weerbaarheidsprogramma 'vrijwilligerskorpsen'. Binnen dit model krijgt het gemeentelij vrijwilligerskorps ondersteuning van het Rode-Kruis Vlaanderen inzake:
-het opleiden van vrijwilligers
-de coördinatie, registratie en verzekering van vrijwilligers via de digitale crisistool.
Artikel 3. Het vrijwilligerskorps zal ten minste uit 10 en maximaal uit 80 leden bestaan.
Artikel 4. De gemeenteraad verleent machtiging aan de burgemeester om,een hulpvraag in de digitale crisistool te lanceren.
Artikel 5. De gemeenteraad engageert zich om via communicatiekanalen van de gemeente de werving van vrijwilligers te ondersteunen.