In het kader van de strijd tegen het coronavirus zijn de gemeenten verplicht om per één of meer eerstelijnszones zogenaamde 'schakelzorgcentra' in te richten. Een schakelzorgcentrum heeft twee grote doelstellingen:
- een vlotte doorstroming van patiënten vanuit het ziekenhuis naar de thuissituatie mogelijk maken, met de nodige flexibiliteit;
- de ziekenhuiscapaciteit maximaal voorbehouden voor complexe zorg, en vrijwaren van niet-essentiële opnames.
In een eerste fase richt het schakelzorgcentrum zich op twee doelgroepen:
1. mensen met lage zorgprofielen, die medisch gezien het ziekenhuis mogen verlaten, maar die (dikwijls om sociale redenen) nog niet naar huis kunnen; zij worden verder onderverdeeld in twee verschillende cohorten:
a. mensen die besmet zijn met een bewezen of vermoedelijke COVID-19;
b. bewezen COVID-19-negatieve patiënten (met een negatieve test).
2. de bewezen COVID-19-positieve patiënten (inclusief de patiënten met een vermoedelijke COVID-19-besmetting), met een lage zorgnood in reconvalescentie, waarvoor een zeer zorgvuldige klinische opvolging noodzakelijk is.
In het Waasland heeft een coördinatieteam 'SCZ Waas' de voorbereiding op zich genomen van dergelijk schakelzorgcentrum, dat, bij hoge nood, zal worden geïnstalleerd in het stedelijk sportcomplex De Klavers in Belsele. Om de samenwerking tussen de respectievelijke gemeenten uit de eerstelijnszones Waasland te regelen, de verantwoordelijkheden en financiële aspecten vast te leggen, is een juridisch kader nodig. Het Agentschap Binnenlands Bestuur werkte een mogelijke organisatievorm uit voor de bestuurlijke organisatie van een schakelzorgcentrum. Die organisatievorm kan door de lokale besturen gebruikt worden om onderling afspraken te maken over hun samenwerking in het schakelzorgcentrum. Omwille van de eenvormigheid (andere eerstelijnszones in de provincie Oost-Vlaanderen gebruiken dit model) en om er zeker van te zijn dat alle aspecten gedekt worden, stellen we noodgedwongen voor om ook in de eerstelijnszone Waasland een interbestuurlijk samenwerkingsverband op te richten voor de duur van de coronacrisis.
Het interbestuurlijke samenwerkingsverband is in essentie een contract tussen partners, waaronder gemeentebesturen, maar ook andere overheden en andere rechtspersonen van publiek en privaat recht kunnen aansluiten (zoals bijvoorbeeld de eerstelijnszones).
Een interbestuurlijk samenwerkingsverband heeft geen rechtspersoonlijkheid. Dat heeft onder meer volgende gevolgen:
- De stad Sint-Niklaas zal als 'beherende gemeente' de daden van beheer moeten stellen.
- Alleen de beherende gemeente kan rechtstreeks haar eigen personeel inzetten in het samenwerkingsverband.
- Het samenwerkingsverband kan niet over eigen budgetten beslissen. Die beslissingen moeten hoe dan ook genomen worden door de gemeenten die lid zijn. In de overeenkomst die voorligt, wordt afgesproken de financiële inbreng te koppelen aan de verhouding van het bevolkingscijfer van de betrokken gemeente tot het totale bevolkingscijfer van alle deelnemende gemeenten samen. Dat maakt dat elke partner aansprakelijk is voor zijn inbreng in het schakelzorgcentrum.
- Elk lid van het samenwerkingsverband moet met zijn verzekeringsinstelling nagaan of de bestaande polissen de activiteiten binnen het schakelzorgcentrum dekken.
Het interbestuurlijke samenwerkingsverband wordt officieel bestuurd door een beheerscomité. Elk lid van het samenwerkingsverband vaardigt één deelnemer af in dit beheerscomité. De afgevaardigden van de deelnemende gemeenten worden aangewezen onder de gemeenteraadsleden, de burgemeester en de schepenen. In de aanloop naar de oprichting van het Schakelzorgcentrum Waas zijn er enkele videogesprekken geweest tussen de burgemeesters van de betrokken gemeenten. Voorgesteld wordt om de respectievelijke burgemeesters deel te laten uitmaken van het beheerscomité, maar uiteraard de keuze te laten aan de respectievelijke besturen.
De overeenkomst heeft volgende opbouw:
- Een preambule met motivering en rechtsgrond van de overeenkomst.
- Artikel 1: Naam en rechtsvorm.
- Artikel 2: De deelnemers aan de overeenkomst.
- Artikel 3: Toetredingsmogelijkheid van nieuwe partners, die later bij de overeenkomst kunnen aansluiten.
- Artikel 4: Doel van de overeenkomst.
- Artikel 5: Aanduiden van de beherende gemeente (Sint-Niklaas).
- Artikel 6: Verduidelijking over het karakter van de personeelsinzet, conform het decreet over het lokaal bestuur en de rechtsleer.
- Artikel 7: Duurtijd van de overeenkomst: zolang als nodig is voor de bestrijding van de COVID-19-crisis.
- Artikel 8: Keuze voor een bestuursorgaan dat formeel voorzien is in het decreet lokaal bestuur (het beheerscomité) maar dat erg minimaal ingevuld kan worden en enkel op grote lijnen stuurt en voor democratische terugkoppeling zorgt. Voor het eigenlijke bestuur kan gewerkt worden met de noodplanningsorganen zoals die door het draaiboek en de gouverneur worden bepaald.
- Artikel 9: Verdeelsleutel voor financiële inbreng.
- Artikel 10: Enkele standaardbepalingen over de financiën en financiële controle.
- Artikel 11: Een standaardbepaling over democratische controle en terugkoppeling naar de gemeenteraden.
- Artikel 12: Een standaardbepaling over de ontbinding en vereffening.
Voor het effectieve dagelijkse bestuur van het schakelzorgcentrum wordt geopteerd voor een stuurgroep. Deze kan dezelfde zijn als het huidige coördinatieteam, dat bestaat uit Sofie Anthuenis (algemene coördinatie), Veronique Inghels (zorgcoördinatie), Lieven Collier (logistiek), An Van Gasse (welzijn), Stefan Verhaeghe (administratie) en Karin De Cleene (eerstelijnszones).
Subsidie schakelzorgcentrum
De subsidie van de Vlaamse overheid bestaat uit de volgende componenten:
- een subsidie voor de kosten voor infrastructuur en energie: maximum 90.000 EUR;
- een subsidie voor de opstartkosten: 31.500 EUR;
- een subsidie voor de kosten tijdens de uitbating: 31.500 EUR per begonnen maand, met een maximum van 2 maanden;
- een subsidie voor de coördinatie: 15.000 EUR en 5.000 EUR per begonnen maand, met een maximum van 2 maanden.
Met uitzondering van de subsidie voor de coördinatie worden de subsidiecomponenten uitbetaald op basis van bewijsstukken van gemaakte kosten, en ongeacht of het schakelzorgcentrum opstart of niet (uitgezonderd de kosten tijdens uitbating en het tweede luik coördinatie).
Koninklijk besluit van 22 mei 2019 betreffende de lokale noodplanning.
Decreet lokaal bestuur, artikelen 392 tot en met 395.
Collegebesluit van 27 april 2020 betreffende de engagementsverklaring een Schakelzorgcentrum op te richten en hiertoe een samenwerkingsovereenkomst op te maken.
Draaiboek Schakelzorgcentra” van het Agentschap Zorg en Gezondheid van de Vlaamse overheid, gepubliceerd op www.zorg-en-gezondheid.be.
met algemene stemmen (41)
over te gaan tot de oprichting van een interbestuurlijk samenwerkingsverband met de betrokken gemeenten uit de eerstelijnszones Waasland (Beveren, Kruibeke, Lokeren, Moerbeke, Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas, Stekene, Temse, Waasmunster, Zwijndrecht), dat instaat voor het beheer van een schakelzorgcentrum.
de voorwaarden van het interbestuurlijk samenwerkingsverband 'Schakelzorgcentrum Waas' vast te stellen en goed te keuren.
de burgemeester aan te duiden als lid van het beheerscomité van het interbestuurlijk samenwerkingsverband 'Schakelzorgcentrum Waas'.