In 2023 overleden 887 mensen in Vlaanderen door zelfdoding. Dat komt neer op gemiddeld 2,4 suïcides per dag. De berichtgeving hierover klonk opmerkelijk positief: “Aantal zelfdodingen op het laagste peil in 25 jaar.” Er is sprake van een daling met meer dan 10% ten opzichte van 2020, en zelfs 34% sinds de eeuwwisseling. Donkere gedachten lijken bespreekbaarder geworden, zo luidt de hoopvolle boodschap.
Toch horen hier enkele belangrijke kanttekeningen bij. Cijfers kan je op verschillende manieren interpreteren, en wie ze van dichtbij bekijkt, merkt dat het verhaal genuanceerder is.
Om te beginnen: de cijfers gaan over 2023, maar we zijn inmiddels al twee jaar verder. Bovendien zijn er zorgwekkende trends binnen specifieke doelgroepen. Zo steeg het aantal suïcides bij jonge vrouwen tussen 15 en 29 jaar met 25% ten opzichte van 2020. Onderzoekers leggen hier een link met de langetermijneffecten van sociale isolatie tijdens de coronapandemie, waarvoor jonge vrouwen bijzonder kwetsbaar blijken.
Ook bij mannen tussen 60 en 74 jaar is een stijging merkbaar. Deze groep bevindt zich vaak in een transitiefase naar het einde van de loopbaan, wat kan leiden tot verlies van zingeving.
Daarnaast zijn er nog 417 overlijdens waarbij de intentie onduidelijk is. Dat betekent dat het werkelijke aantal suïcides vermoedelijk hoger ligt dan de gerapporteerde 887, het gaat dus om méér dan 2,4 overlijdens per dag.
Bovendien overstijgt het aantal gedwongen opnames in Sint-Hiëronymus vandaag al het totale cijfer van gans 2024. Dat duidt op toenemende psychische nood in onze regio.
Sint-Niklaas telt 15 scholen en dus een grote aanwezigheid van jongeren, onder wie meisjes tussen 15 en 29 jaar, een risicogroep die in de cijfers opvalt. Daarnaast bevinden zich in onze stad twee psychiatrische ziekenhuizen.
Het is gekend dat Vooruit van mentale gezondheid een prioriteit maakt: op federaal niveau, op Vlaams niveau en dus ook op lokaal niveau. Daarom wil ik graag volgende vragen stellen aan het stadsbestuur:
Beschikt onze stad over een gemeentelijk suïcidepreventiebeleid?
Wordt daarbij gewerkt met een uitgewerkte aanpak op vier niveaus, zoals aanbevolen in de literatuur:
vroegdetectie en -interventie,
omgaan met acute suïcidedreiging
opvolging na een suïcidepoging
ondersteuning na een suïcidegeval
Wat is de missie en visie van onze stad rond suïcidepreventie?
Wordt er voorzien in opleiding, ondersteuning, registratie en evaluatie voor wie het beleid uitvoert, zoals leerkrachten, welzijnswerkers, hulpverleners en politie?
Een warme stad is er één waar ook donkere gedachten bespreekbaar zijn, waar signalen worden opgevangen, en waar niemand het gevoel heeft alleen te staan. Met vooruit vinden we het belangrijk dat de lokale overheid hierin ook een rol speelt. Een cruciale rol zelfs. …